[ 1] | Demonstratio Nova |
[ 2] | LEGUM REFRACTIONIS |
[ 3] | quae in lumine observantur. |
[ 4] | Mirum semper omnibus visum est, Radios Lucis ex |
[ 5] | corpore raro in densius intrantes refringi ad perpendicula– |
[ 6] | rem, contra ex denso in rarum exeuntes refringi a |
[ 7] | perpendiculari. Contrarium enim evenire debere vi– |
[ 8] | debatur, quia radius ad perpendicularem refractus medium |
[ 9] | citius fortiusque penetrat, ac profundius intrat: at |
[10] | medium densius ab eadem vi tardius debiliusque penetrari |
[11] | debere, ac radium proinde versus superficiem potius repelli, |
[12] | quam versus fundum refringi, rationis erat. Idque |
[13] | Cartesius ![]() |
[14] | contrarium eveniat, hanc eam reddidit, quae hactenus |
[15] | quod sciam paucissimis, si eos adimas, qui in verba |
[16] | Magistri jurare parati sunt, satisfecit. Rariora |
[17] | scilicet ait a lumine transiri difficilius, densiora |
[18] | facilius; quemadmodum globus facilius in marmore duro, |
[19] | polito, quam rugoso tapete decurrat. Sed quam obscura |
[20] | quam obnoxia difficultatibus quis concedat omne rar quan– |
[21] | tum unum quodque corpus est, rarius tanto esse villo |
[22] | Sed quantis difficultati quam precaria quantisque difficultatibus obsita sit haec |
[23] | Hypothesis quam aliena similitudine adhibita confirmata; dudum a multis expositum est vero et ausim dicere |
[24] | vix observatum est.
|
[25] | Cum ergo nuper in Rationem quandam claram, nec quicquam |
[26] | nisi de quo constet assumentem, incidere, eam exponere incidissem mihi eam videari |
[27] | judiciis eruditorum exponere volui. Distinguendum scilicet putavi inter conatum simplicem simplicem cessantem (quod Elasticum non esse supponatur, exercet in obstaculum B. Si enim obstaculum ejus ictui resistat primo resistere potest, ei resistat, conatus B tantae minimum resistentiae esse supponatur, quanta est vis impactus impingentis A conatus corporis A in obstaculum B. statim consumetur. At si in obstaculum B loco corporis A. impingere ponatur flumen cd. in obstaculum sive aggerem B. patet ictum fluminis primum fluctus primi ab aliis continue insequentibus renovari, tandemque aggerem perrumpi, majore longe impetu ac fragore, quam ad primum ictum cessisset. Ajo igitur fluminis quoque ictum esse continue reparatum, ac proinde in magis obstantia fortiorem. Sunt autem |
[28] | propositiones meae ita conceptae. (1) Motus ex med Conatus |
[29] | simplex ex medio rariore in densius transiens |
[30] | magis resistente in minus resistens oblique transiens |
[31] | refringitur ad perpendicularem; (2) Conatus simplex |
[32] | ex medio densiore in rarius transiens si contra ex minus resistente in magis resistens intret refringitur ad per– |
[33] | pendicularem: (2) Nisus qui obstaculo objecto au– |
[34] | getur Si obstaculo medii aucto nisus magis augetur quam obstaculum |
[35] | quoque eo ipso fortius insurgit, ultra obstaculi renisum , |
[36] | conatus |
[37] | in medium densius magis resistens ingressus refringetur ad perpendicularem. Contra si obstaculo medii diminuto, nisus quoque diminuitur infra obsta– |
[38] | culi renisum conatus |
[39] | in medium minus egressus minus resistens egressus, refringetur a perpendiculari. (3) Omnis |
[40] | nisus continue reparatus magis augetur quam obstaculum |
[41] | obstaculo objecto magis tand augetur tandem ultra |
[42] | obstaculi renisum. Idemque obstaculo tantundem diminuto quantum auctum erat redit in statum priorem . |
[43] | (4) Nisus Luminis est continue |
[44] | reparatus. (5) Hinc concluditur Lumen in medium |
[45] | densius ingressum refringi ad perpendicularem, in medium |
[46] | rarius egressum refringi a perpendiculari. |
[47] | Propositio 1. |
[48] |
Conatus simplex ex medio minus resistente in magis |
[49] | resistens oblique transiens refringitur ad perpendicularem, |
[50] | si contra ex minus resistente in magis resistens oblique in– |
[51] | tret, refringitur ad perpendicularem a perpendiculari. |
[52] | Hujus propositionis demonstratio nova non est, repetenda tamen, |
[53] | ut caeteris major Lux astet. Si Sin conatus |
R. Descartes, Dioptrique, Leiden 1637, S. 20-21. http://diglib.hab.de/drucke/64-25-quod-1/start.htm?image=00104.