[ 1] | manifesta consideranti ratio est. Esto Polus |
[ 2] | Arcticus a Antarcticus b ![]() |
[ 3] | cd sub linea aequinoctiali ef |
[ 4] | cujus extremitas c arcticum, at d antarcticum |
[ 5] | polum respiciat. Manifestum est, cum aequalis |
[ 6] | sit conatus d versus b et c versus a acum |
[ 7] | sub linea aequatore in aequilibrio ac proinde horizonti paral–ef |
[ 8] | lelam manere ac proinde sub linea navigantibus, qui scilicet variis maeandris ut . At cis lineam inter eik lineam crebro secant, acum, ut a Lusitanis observatum est, perpetuo titubare e et a |
[ 9] | vel f et a seu sub parallelo gh |
[10] | praevalebit utique polus propinquior a ac |
[11] | proinde illuc magis declinabit |
[12] | contraria trans Lineam ratio est. |
[13] | Idem experimento Terrellae magneticae confirmari |
[14] | potest |
[15] | seu globi Magnetis in Globum tornati |
[16] | experimento confirmari potest , ubi acus eodem |
[17] | plane modo cui acus imposita eodem plane |
[18] | modo se disponit.
Et scripsit mihi |
[19] | aliquando R. P. Kircherus cui caeteris certe |
[20] | novissimis Patrum societatis in omnes Mundi |
[21] | plagas navigationibus plane extra dubium |
[22] | positam esse acus inclinatoriae veritatem. ![]() |
[23] | Quo posito ut ad certam universalemque ab omni observatione coelesti et aeris injuria independentem Elevationis Poli investigationem |
[24] | per magnetem universaliter sine ulla coeli |
[25] | observatione etiam in magnetis observationem pervenia– |
[26] | tur , duplex iniri via potest, altera Geometrica |
[27] | altera Mechanica, utraque ambaeque inter se et |
[28] | experimentis sunt conjungendae. Quod Mechanicam |
[29] | attinet, tornandus est globus ex magnete |
[30] | quantus optimus maximusque haberi potest, observandumque |
[31] | quos quibus angulis quo in parallelo posita acus |
[32] | quibus angulis quo angulo inclinetur. Credibile est similem |
[33] | fore inclinationem acus in tellure. Quod Viam |
[34] | Geometricam attinet Via |
[35] | Geometrica est , ut progressum |
[36] | inclinationis crescentis decrescentisque observemus, ejusque in regulas reductae |
[37] | tabulam si fieri potest ad minuta usque computatam |
[38] | condamus. Experimentis autem sumtis repertum |
[39] | est, ipsum inclinationis incrementum non esse |
[40] | uniforme, sed continue crescens. Hinc injecta |
[41] | mihi suspicio est, inclinationes |
[42] | esse sinubus proportionales. Notavi enim |
[43] | naturam non angulos sed plerosque naturae |
[44] | effectus qui pro angulorum ea ratione angulis mutatis variantur, |
[45] | non angulis sed sinubus tangentibus, secantibusve , esse proportionales ita ictuum |
[46] | obliquorum quantitas, et corporis in plano inclinato |
[47] | descendentis gravitas est ad gravitatem aut vim |
[48] | recta ferientis aut descendentis, ut in |
[49] | reciproca ratione secantis anguli inclinationis |
[50] | ad radium. Refractiones quoque non ab angulis, |
[51] | sed sinubus pendere, nunc apud plerosque confirmatur. |
[52] | Idem de pendulorum vibrationibus in confesso est, et |
[53] | Illustris vir, Robertus Moraeus suspicatus est, etiam |
Brief von A. Kircher am 23. Juni 1670 an Leibniz, LSB II, 1 N. 23.