[ 1] | Gerick. lib. 5. c. 12![]() Remissius |
[ 2] | movetur aer sub Tropicis, ubi gyratio |
[ 3] | terrae celerior, hinc retardatio ejus, |
[ 4] | quia minus capax impetus impressi magni , quam |
[ 5] | aqua aut alia corpora solida, at levio– |
[ 6] | ris est magis proportionaliter capax, |
[ 7] | credendum et majorem esse adhuc retarda– |
[ 8] | tionem aeris altioris.
|
[ 9] | Cap. 18.![]() Corpora lucida |
[ 10] | et luminosa, quo magis removentur, |
[ 11] | hoc magis inclarescunt, ut nubes circa |
[ 12] | |
[ 13] | et si a luna longius recederemus, fulgeret |
[ 14] | nobis tandem quasi stella, quia omnes colores |
[ 15] | ob distantiam evanescunt, luce ipsa |
[ 16] | evanescente tantum omnium postrema.
|
[ 17] | Cap. 22.![]() Quod ad Lunae |
[ 18] | distantiam, Parallaxis ejus communior est 53. |
[ 19] | minutorum hinc sequitur ex Tabula sinuum |
[ 20] | |
[ 21] | 53 minutorum parallaxis obser– |
[ 22] | vatur cum luna est in signis Borealibus, |
[ 23] | id est elevatur et ideo minus subjecta |
[ 24] | refractionibus. Diameter lunae appa– |
[ 25] | rens ut plurimum 30 min. semidiameter |
[ 26] | Lunae 42 milliarium Germanicorum.
|
[ 27] | Cap. 25.![]() Petrus in Ep. |
[ 28] | priorem coelum et terram fuisse ex aqua |
[ 29] | et diluvio periisse. Ideo intelligenda in |
[ 30] | scriptura sacra coeli voce: aer. |
[ 31] | |
[ 32] | sunt Epistolae inter Gerickium |
[ 33] | et Stanislaum Lubieniecium de Lubie– |
[ 34] | niez Eq. Polonum, insertae Theatro Co– |
[ 35] | metico Amst. 1668. a fol. 453 ad |
[ 36] | fol. 465. ![]() ![]() Hypothesis est Gerickii |
[ 37] | de Cometis. Tubos opticos ostendere nil |
[ 38] | esse Cometas quam nubem conglobatam |
[ 39] | solaribus radiis illuminatam, tempestas |
[ 40] | aliquando avulsa instar pyroboli, superata |
[ 41] | pondere suo in tertiam usque aeris regionem |
[ 42] | eluctatur. ![]() Ibique Cauda variat appa– |
[ 43] | rentiam secundum solis et oculi dispositio– |
[ 44] | nem. ![]() |
[ 45] | buntur nisi is rectus seu trajectionis. +) |
[ 46] | Parallaxis hic difficilis, ob motum |
[ 47] | |
[ 48] | potest constanter in uno loco observari. ![]() |
[ 49] | (+ Imo possunt conferri diversorum momento– |
[ 50] | rum eorundem observationes. Potest etiam |
[ 51] | aliquid colligi ex motu cometae de |
[ 52] | |
[ 53] | Luna per totum terrarum orbem. |
[ 54] | Possunt attolli ad 100 forte miliaria |
[ 55] | caeterum non egredi aereas regiones, |
[ 56] | quia ipsorum caudae sunt umbrae lumi– |
[ 57] | nosae seu refractiones radiorum ![]() |
[ 58] | rium, nam in aethere non essent |
[ 59] | caudati, sed criniti seu rosae; quibus– |
[ 60] | cum aliter comparatio est, quique |
[ 61] | probabiliter quiescunt etsi ob mo– |
[ 62] | tum annuum terrae moveri videantur, nisi |
[ 63] | forte a sole attrahuntur, ignis enim |
[ 64] | attrahet aerem. ![]() |
[ 65] | princeps Robertus dicebat, ut mihi |
[ 66] | retulit der domscholaster zu |
[ 67] | Maynz, in America quandam |
[ 68] | quasi stellam orkani periodici |
[ 69] | post aliquot annos redeuntis |
[ 70] | praesagam haberi. +)
|
[ 71] | |
[ 72] | homunculo ita loquitur. In vitro ob– |
[ 73] | longo angustoque vasculo vitreo instar |
[ 74] | canalis facto imaguncula quaedam viri |
[ 75] | ex ligno artificiose ita facta, ut |
[ 76] | aere sustineatur, et ab eo libere moveatur |
[ 77] | et digito mutationem aeris ejusque |
[ 78] | ponderis pro diverso tempore indicet |
[ 79] | si imaguncula solito inferius se |
[ 80] | demittat, indicio id est aerem prae– |
[ 81] | ter solitum leviorem esse factum, et tum |
[ 82] | quoque experientia probat magnas |
[ 83] | et horrendas extitisse tempesta– |
[ 84] | tes. Lubieniecius in respondendo |
[ 85] | assumit vas esse aeris vacuum, |
[ 86] | quod tum Gerickius ei non scriψerat. |
[ 87] | Id Gerickius in respondendo |
[ 88] | |
[ 89] | quod attinet homullum ligneum |
[ 90] | quem in vase vitreo oblongo |
[ 91] | aere vacuo constitutum (+ forte |
[ 92] | intellexit: super , insistere scilicet |
[ 93] | columnae vitreae aere vacuae +) |
[ 94] | eum primo ea intentione non |
[ 95] | confeci, plurimum assurgit index |
[ 96] | si aer multum aerem attraxit. |
[ 97] | Nondum periculum sui virun– |
[ 98] | culi in oceano factum.
|
[ 99] | |
[100] | ram agunt cum Mich. Havemanno comparat, |
[101] | ei rustico comparat, qui ut Panem asse emtum |
[102] | domum deduceret, currum commodato sumtum |
[103] | trahebat.
|
[104] | Cap. 5. ![]() In spatio aethereo non |
[105] | potest esse motus corporis extra suum centrum, sine |
[106] | alterius corporis adminiculo, etsi possit mente |
[107] | fingi.
|
[108] |
O. v. Guericke, Experimenta nova, Amsterdam 1672, S. 167. http://diglib.hab.de/drucke/34-5-phys-2f/start.htm?image=00193